Milli Görüş

Adil Ekonomik Düzen

Erbakan’ın 1991 yılında basılan Adil Ekonomik Düzeni kitabından

Devletle işletmelerin ilişkisi incelenmiştir.

Adil düzende ekonominin 31 temel esası vardır. Bunlarla ekonomi tanımlanır.

Üçü genel esaslar, yedisi para, yedisi kredi, yedisi vergi ve yedisi de sosyal güvenlik  (iman-dayanışma) ile ilgilidir.

Genel esaslar:

1. Devlet makroyu planlar (makro plan, proje, yönlendirme, teşvik, destek)

2. Şahıslar ekonomik faaliyetleri yürütür (mikroyu plan)

3. Devlet Tanzim Hizmetleri ve Genel Hizmetleri yürütür.

Para

1. Para = mal

2. Faiz yok

3. Karşılıksız para yok

4. Para, arsa-tesis-standart mal-altın ve döviz karşılığı çıkar

5. Anında değiştirilebilir

6. Eşit muamele

7. Fiyatlar arz talebe göre belirlenir.

Kredi

1. Ortaklıklar

2. Hakkı müktesep kredisi

3. Emek karşılığı kredi

4. Rehin karşılığı kredi

5. Ödenmiş vergi karşılığı kredi

6. Yatırım projesi karşılığı kredi

7. Selem kredisi

Vergi

1. Hizmet karşılığı vergi

2. Tek vergi

3. Ayni vergi

4. Servetten vergi

5. Beyana göre vergi

6. Vergi karşılığı imtiyazlı hizmet (kredi, hizmet, sigorta)

7. Anayasaldır

Sosyal Güvenlik

1. Herkes sigortalıdır

2. Sigorta primi ödenmez

3. Emekli ve işsizlere (yaş, tahsil, hizmeti ehliyet) katsayı ile ödenir

4. Bütçeden milli gelirle orantılı pay şeklindedir.

5. Emeklilik ve işsizlik talebe göre istendiği an

6. Emekli olan kredi hakkını yitirir.

7. Emekli maaşı, (yaş, mesleki derece ve tahsile göre)

Bu sistemi 4'lü sisteme geçirme:

Erbakan’ın belirttiği temel prensiplerden bazı hususlar birbirinden türeme esaslar olduğu için, bazıları önemine binaen farklı bir yönü ile tekrar şeklindedir, bazıları ise farklı açılardan vurguyu belirtmek içindir.

Mesela: para ile ilgili olarak “para=mal”, “para karşılıksız çıkarılamaz”, “arsa tesis mal ve altın döviz karşılığı çıkarılır” gibi prensipler aynı temel prensipten çıkar. Ya da sosyal güvenlikle ilgili “katsayı ile emeklilik ve işsizlik maaşı”, emekli maaşı yaş tahsil...göredir” gibi prensipler aynı temel kuraldan çıkar. Bunların ayrı maddelerde zikredilme nedeni önemini vurgulamak içindir.

Diğer taraftan bazı esaslarda sistemde yerine yerleştirme yapıldığında bakış açısına göre nüans farklılığı ortaya çıkar, bu nüans farklılığı da o bakış açısında benzer bir prensibin vurgulanması ile görülebilmektedir. Mesela para ile ilgili “eşit muamele” prensibi, sosyal güvenlikle ilgili tarafta “talebe göre istendiği an emekli ya da işsiz olunabilir” prensibinin karşılığıdır. Ya da kredi ile ilgili prensiplerden “emeklilikle kredi hakkı biter” prensibinin  sosyal güvenlikteki karşılığı “prim ödenmez”dir. Çünkü kişi ya kredi alır iş yapar, ya da kredi hakkından feragat ederek sosyal güvenlik sisteminden primsiz yararlanır.  Ya da Vergi ile ilgili prensiplerden “ödenen vergi ile orantılı hizmette imtiyaz” prensibinin kredideki prensiplerde karşılığı “ödenmiş vergi karşılığı kredi” olarak vurgulanabilir.

Bu prensipleri bir sistem olarak düşünmek gerekir. Tüm tanımlar sistemin kendi dinamikleri içindedir. Motorun pistonu motorun dışında alelade şekil verilmiş bir demir parçasıdır ve değeri yoktur. Ama motorun dinamik sistemi içinde tüm sistemi besleyen ve onsuz motorum bir hiç olduğu en önemli bir parçadır. Değeri sistemin tanım kümesi içindedir.  

Devlet – vakıflar (tanzim hizmeti): devlet vakıflar aracılığıyla ekonomide tanzim hizmetlerini yürütür.

İşletme – kooperatifler (Genel hizmetler): Devlet kooperatifler aracılığı ile işletmelere ekonomide genel hizmetleri sağlar.  

Para – eşit muamele edilir.

1. Devlet faizli işlemler için para ödemez, faiz yok.

2. Para karşılığı (arsa, tesis, standart mal, altın ve döviz)

3. Fiyatlar arz talebe göredir.

4. Ayni vergi ödenir.

Kredi – Selem kredisi çıkarılır

1. Yatırım projesi karşılığı

2. Emek karşılığı

3. Ödenmiş vergi karşılığı

4. Emeklilikle kredi hakkı biter (prim ödenmez)

Vergi – tek vergi esastır

2. Ayni vergi

3. Beyana göre vergi

4. Ödenen vergi ile orantılı hizmette imtiyaz (ödenmiş vergi karşılığı kredi)

5. Anayasa ile belirlenir

Sosyal Güvenlik – emeklilik ve işsizlik (yaş, tahsil, hizmet ve ehliyete göre) katsayı ile belirlenir.

1. Milli Gelirden bütçe ile orantılı pay

2. Primsiz (emeklilikle kredi hakkı biter)

3. Herkes sigortalı

4. Eşit muamele (talebe göre istendiği an)